Omówienie MAKE/LET/ALLOW oraz porównanie ‘BE ABLE TO/SUCCEED IN/MANAGE TO’- ENSPRESSO #22

ENSPRESSO to cotygodniowy live z językiem angielskim, który prowadzimy w naszej grupie na Facebooku.

Podoba Ci się ten odcinek? Subskrybuj nasz kanał, żeby dostawać powiadomienia o nowych filmach!

W dzisiejszym odcinku mówimy o różnicy pomiędzy czasownikami MAKE/LET/ALLOW zarówno w stronie czynnej jak i biernej.

W drugiej części mówimy o różnicy pomiędzy ‘be able to’ a ‘manage to’ oraz ‘succeed in’, a także podajemy wiele przykładowych zdań pomagających w zrozumieniu użycia tych struktur i wyrażeń.

Zacznijmy od omówienia różnicy pomiędzy MAKE/LET/ALLOW. Powiemy zarówno o budowaniu zdań w stronie czynnej, jak i biernej.

1. MAKE

‘Make’ znaczy ogólnie ‘robić’, ale w strukturze: ‘make somebody do something‘ – znaczy dosłownie ‘sprawić, że ktoś coś zrobi’, czyli trochę mniej  uprzejmie mówiąc ‘zmusić kogoś do zrobienia czegoś’, ale czasem niekoniecznie odnosimy się do tego drugiego znaczenia, od czasu do czasu wyrażenie ‘make somebody do something‘ może oznaczać, że udało nam się przekonać kogoś do zrobienia czegoś, czego oczywiście ta osoba nie miała ochoty robić…ale już wystarczy wyjaśnień, spójrzmy na przykłady:

She made me go to the meeting. (Ona zmusiła mnie do pójścia na spotkanie).

I will make him write the report. (Ja zmuszę go do napisania raportu).

My boss doesn’t make me stay late at work. (Mój szef nie zmusza mnie do zostawania w pracy do późna).

Zauważ, że w zdaniach powyżej czasownik ‘make’ jest odmieniany przez czasy gramatyczne (czyli jest to główny czasownik), a reszta pozostaje bez zmian, czyli ‘somebody do something’ jest w każdym zdaniu w takiej samej formie, tylko ‘make’ zmienia odpowiednio formy do czasów.

To było użycie ‘make somebody do something’ w stronie czynnej, zobaczmy jak będzie to wyglądało w stronie biernej. Jeżeli nie chcesz powiedzieć kto kogoś do czegoś zmusił, albo ogólnie chcesz na pierwszym miejscu podkreślić kto został do czegoś zmuszony, to zdania będą wyglądały w ten sposób:

I was made to go to the meeting (by her). (Ja zostałem zmuszony do pójścia na spotkanie (przez nią)).

He will be made to write the report. (On będzie zmuszony do napisania raportu).

I am made to stay late at work (by my boss). (Ja jestem zmuszany do zostawania w pracy do późna (przez mojego szefa)).

Zauważ, że w stronie biernej poza standardowym wstawieniem czasownika ‘być’ jako głównego czasownika, który odmieniamy przez czasy i czasownika ‘make’ tym razem w formie przeszłej zgodnie z zasadami strony biernej, a dokładnie w formie Past Participle, tzw. 3 formie (więcej o stronie biernej mówiliśmy tutaj: enspresso 18) dodajemy ‘TO’ po ‘made’. To jest bardzo ważna zasada, o której warto pamiętać tworząc zdania w stronie biernej ze strukturą ‘make somebody do something’.

Alternatywą dla tego wyrażenia jest: ‘force somebody to do something’, czyli dosłownie: ‘zmuszać kogoś do zrobienia czegoś’. Przy użyciu tego wyrażenia będziemy na pewno brzmieć bardziej surowo niż przy użyciu wyrażenia z ‘make’. Zdania w stronie czynnej i biernej tworzymy tak samo jak przy wyrażeniu z ‘make’, jedynie różnica jest w tym, że przy ‘force’ wstawiamy ‘to’ zarówno w stronie czynnej, jak i biernej. Spójrzmy na kilka przykładów:

My boss forced me to stay late at work. (Mój szef zmusił mnie to pozostania do późna w pracy.)

I was forced to stay late at work yesterday (by my boss). (Byłem zmuszony do pozostania w pracy do późna wczoraj (przez mojego szefa)).

  2. LET

‘Let’ używamy w podobny sposób do ‘make’, ponieważ mamy strukturę ‘let somebody do something’, ale oczywiście mamy tutaj już inne znaczenie. ‘Let somebody do something’ znaczy: pozwolić komuś na zrobienie czegoś. Tak samo jak w przypadku ‘make’, tutaj ‘let’ będzie odpowiednio odmieniane przez czasy, a reszta pozostanie bez zmian. Spójrzmy na przykłady:

Our boss lets us leave work early on Fridays. (Nasz szef pozwala nam wyjść z pracy wcześniej w piątki.)

I will let you watch TV when you finish your homework. (Pozwolę Tobie oglądać telewizję kiedy skończysz odrabiać pracę domową.)

My parents didn’t let us drive their car yesterday. (Moi rodzice nie pozwolili nam pojechać ich samochodem wczoraj.)

Pamiętaj!

‘Let’ nie może być używane w stronie biernej. Czasownik ‘make’ opisany powyżej lub czasownik ‘allow’ opisany poniżej mogą być używane w stronie biernej, natomiast ‘let‘ nie może być. Taka jest zasada gramatyczna i warto o niej pamiętać.

Czyli nie możesz powiedzieć:

I was let to do something

….zamiast tego możesz użyć struktury poniżej, czyli:

I was allowed to do something. (Pozwolono mi na zrobienie czegoś.)

3. ALLOW

Czasownik ‘allow’ jest bardzo podobnie używany do czasownika ‘make’, który był opisany w punkcie 1. Oczywiście różni się znaczeniem od ‘make’, ponieważ znaczy ‘pozwalać’. Występuje w strukturze: ‘allow somebody to do something’. Głównym czasownikiem jest tutaj ‘allow’, więc będziemy go odmieniać w różnych czasach i strukturach gramatycznych, spójrzmy na przykłady:

Our boss allows us to leave work early on Fridays. (Nasz szef pozwala nam wyjść z pracy wcześniej w piątki.)

My parents will never allow me to use their car. (Moi rodzice nigdy nie pozwolą mi użyć ich samochodu).

They allowed us to stay at their home for a few days. (Oni pozwolili nam zatrzymać się u nich w domu na kilka dni.) 

Zdania w stronie biernej zbudujesz w ten sam sposób, co w przypadku ‘make’ i też ogólnie zgodnie z zasadami budowania zdań w stronie biernej. Tak jak we wszystkich zdaniach w stronie biernej, czasownik ‘to be’ będzie odmieniany przez różne czasy i struktury gramatyczne, a czasownik ‘allow’ przyjmie formę przeszłą, a dokładnie past participle, czyli tzw. 3 formę. Spójrzmy na przykłady:

They will be allowed to enter the room after 5 pm. (Oni będą mogli/pozwolą im wejść do pokoju po godzinie 17:00 – dosłownie: Oni będą pozwoleni/otrzymają pozwolenie).

She is allowed to work abroad for 6 months with this type of visa. (Ona ma pozwolenie/może pracować za granicą przez 6 miesięcy z tym rodzajem wizy – czyli ktoś jej na to pozwoli, a dokładnie przepisy w tym przypadku).

I’m not allowed to phone her when she’s at work. (Nie wolno mi/Nie mogę dzwonić do niej, kiedy ona jest w pracy).

Tak jak wspominaliśmy wcześniej, w drugiej części Enspresso mówiliśmy o: ‘be able to’, ‘succeed in’, ‘manage to’. Zatem przyjrzyjmy się im dokładniej:

1. BE ABLE TO (DO SOMETHING)

‘Be able to’ znaczy dosłownie: ‘być w stanie coś zrobić/potrafić coś zrobić’. Jest to dość uniwersalne wyrażenie, ponieważ może odnosić się zarówno do umiejętności ogólnej, którą potrafimy wykonywać (tak jak w przypadku ‘can’), a także może odnosić się do jednorazowej czynności, żeby podkreślić, że w danej sytuacji byliśmy w stanie coś zrobić. Kolejnym plusem użycia ‘be able to’ jest fakt, że dzięki obecności czasownika ‘to be’ możemy odmieniać go w różnych czasach, co nie jest możliwe przy użyciu ‘can’ lub ‘could’. Więcej o czasownikach modalnych mówiliśmy tutaj: Enspresso 21

Spójrzmy na przykłady zdań z ‘be able to’:

I am able to swim. (Potrafię pływać.)

She was able to finish her project on time. (Ona była w stanie skończyć jej projekt na czas.)

I will be able to buy a new apartment when I get a pay rise. (Będę mogła/będę w stanie kupić nowe mieszkanie kiedy dostanę podwyżkę.)

I wasn’t able to play basketball when I was a child. (Nie potrafiłem grać w koszykówkę kiedy byłem dzieckiem).

2. SUCCEED IN (DOING SOMETHING)

‘Succeed in’ to wyrażenie, które w odróżnieniu do ‘be able to’ odnosi się do umiejętności zrobienia czegoś tylko w danym/jednym momencie, nie odnosi się do ogólnych umiejętności.  ‘Succeed in’ możemy przetłumaczyć jako: ‘osiągnąć sukces w robieniu czegoś, udawać się coś robić’, czyli używamy tego do opisywania danej sytuacji, gdy chcemy się pochwalić, że udało nam się zrobienie jej. Czasownikiem głównym jest tutaj ‘succeed’, który odpowiednio odmienimy w różnych czasach. Spójrzmy na przykłady:

I succeeded in selling my car. (Udało mi się sprzedać samochód).

I’m sure they will succeed in getting this contract. (Jestem pewna, że uda im się dostać ten kontrakt).

Możemy również użyć tego wyrażenia w przeczeniu, gdy chcemy powiedzieć, że nie udało nam się czegoś zrobić:

She didn’t succeed in finishing her project on time. (Nie udało jej się skończyć projektu na czas).

3. MANAGE TO (DO SOMETHING)

‘Manage to do something’ używamy prawie tak samo jak ‘succeed in’, tutaj także odnosimy się do jednorazowej sytuacji. ‘Manage to’ tłumaczymy jako ‘zdołać coś zrobić’. Czasownikiem głównym, jest ‘manage’ i będzie on odmieniany przez czasy. Możemy również używać tego wyrażenia w zdaniach przeczących, spójrzmy na przykłady:

They managed to fix the fence themselves. (Udało im się samodzielnie naprawić płot.)

I hope I will manage to get to the station on time. (Mam nadzieję, że zdołam dotrzeć na stację na czas).

He didn’t manage to cook dinner because he was too busy. (On nie zdołał ugotować kolacji, ponieważ był zbyt zajęty.)

Zapraszamy do obejrzenia lub wysłuchania całego odcinka Enspresso, w którym jest mnóstwo przykładowych zdań na różne użycia make’/’let’/’allow’ oraz ‘be able to’/’succeed in’/’manage to‘.

Jeżeli masz jakieś pytanie na kolejne odcinki Enspresso, to śmiało je zadaj w komentarzach, a my damy Tobie znać w którym odcinku jest odpowiedź na Twoje pytanie.

Link do grupy na Facebooku:

>>Pozytywna nauka angielskiego!<<

Serdecznie zapraszamy Ciebie do naszego programu do nauki języka angielskiego online ‘Angielski od zera do bohatera’. Jest to ciągle rosnąca platforma z lekcjami języka angielskiego. Dodatkowo, co tydzień otrzymujesz zaproszenia na lekcje na żywo, które również są nagrywane, więc nawet jeżeli nie możesz być na żywo to możesz obejrzeć nagrania.

Więcej szczegółów znajdziesz tutaj:

>>Angielski od zera do bohatera<<